Mesleki eğitim zorunluluğu

 
Türkiye’nin en büyük sorunlarından bir tanesi de, yeterli oranda ve kalitede mesleki eğitimini tamamlamış personel ediniminde yaşanan sıkıntılardır. İşte bu sebeple mesleki eğitim aldırılmasına ve mesleki eğitimini tamamlamış personel çalıştırılması daha fazla önemsenmeye başlanmıştır.
Mesleki eğitim temin etme zorunluluğunu taşıyan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan sektör ve işlerde, personelin yapacağı iş ile alakalı mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenler kesinlikle çalıştırılamaz.

 
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çerçevesinde çıkarılan Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine Dair Yönetmelik, 13 Temmuz 2013 tarih ve 28706 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 13 Temmuz 2013 tarihinde resmi olarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik sayesinde 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre belirlenen tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde çalışanların mesleki eğitimlerinin usul ve esasları çeşitli şartlara göree düzenlenmiştir. Yönetmeliğin ekinde (Ek-1)’deki tabloda yer alan işlerde çalışacakların, işe alınmadan önce, mesleki eğitim almaları zorunludur.
İşyerinde yapılan işler, ana iş itibariyle tehlikeli ve çok tehlikeli işler çerçevesinde yer almakla birlikte, personelin yaptığı iş Ek-1 çizelgede işaret edilen işlerin dışında ise, 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu hükümleri saklı kalmak koşuluyla 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 17’nci maddesi kapsamında mesleki eğitim alma zorunluluğu aranmamaktadır.

Ek-1deki çizelgede bulunan işlerde fiilen çalıştırılacak olanların, yaptığı işe uygun olarak aşağıda belirtilen belgelerden bir tanesine sahip olmaları gerekmektedir:

a) 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’na göre verilmiş olan diploma, bitirme belgesi, yetki belgesi, sertifika, bağımsız işyeri açma belgesi, kalfalık, ustalık ve usta öğreticilik belgelerinden bir tanesi,
b) 12/3/2013 tarihli ve 28585 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış olan Aktif İşgücü Hizmetleri Yönetmeliği kapsamında mesleki eğitim kursları veya mesleki eğitim modülü/kursları ile eşit süreli olmak koşuluyla işbaşı eğitim programları sonucunda alınmış olan belgeler,
c) Millî Eğitim Bakanlığı veya Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yetkilendirilen kurumlar tarafından verilmiş olan operatör belgesi ve sürücü belgesi,
ç) 11/7/2002 tarihli ve 24812 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Patlayıcı Madde Ateşleyici Yeterlilik Belgesinin Verilmesi Esas ve Usullerinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik çerçevesinde alınmış olan ateşleyici yeterlilik belgesi,
d) Kuruluş kanunlarında veya ilgili kanunlar tarafından yetkilendirilmiş kamu kurum ve kuruluşları tarafınca düzenlenen eğitim etkinliklerinde verilen belgeler,
e) Millî Eğitim Bakanlığı’nın ilgili biriminin onayının alınması koşuluyla; kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, eğitim amaçlı faaliyette olan vakıf ve dernekler, işçi ve işveren kuruluşları ile bünyelerinde kurulu iktisadi işletmeler, işçi ve işveren kuruluşlarınca Türk Ticaret Kanunu hükümlerine kapsamında kurulmuş eğitim amaçlı firmalar ve işveren tarafınca düzenlenen eğitim faaliyetleri sonucunda verilen belgeler,
f) Uluslararası kurum ve kuruluşlardan alınan ve Millî Eğitim Bakanlığı tarafından denkliği verilmiş belgeler,
g) 30/12/2008 tarihli ve 27096 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış olan Meslekî Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği kapsamında verilmiş olan meslekî yeterlilik belgeleri,
Yönetmelik çerçevesine giren işlerde 1/1/2013 tarihinden önce işe alındığına dair Sosyal Güvenlik Kurumuna ait kayıtlar esas alınarak 1/1/2013 tarihinden önce çalışmaya başlayan kişilere Millî Eğitim Bakanlığı ile birinci fıkranın (d) bendinde sayılan kurum ve kuruluşlar arasında düzenlenecek protokoller kapsamında verilecek en az 32 saatlik eğitim modüllerine tabi olarak alınan eğitimler sonucu düzenlenecek belgelere sahip olanlar bu Yönetmelik çerçevesinde mesleki eğitim almış olarak kabul edilmektedir.
4857 sayılı İş Kanunu’na göre işe alınacaklar hariç olmak üzere, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacak olanlar için gerekli olan mesleki eğitim belgeleri kurum ve kuruluşlarca önceden belirlenir ve işe alımlar bu konular da göz önünde bulundurularak yapılır.

Ek-1 deki tabloda bulunan işlerde çalıştırılacakların yapılan işe uygun mesleki eğitim belgesi olarak diploma, sertifika veya belgelerinin bulunup bulunmadığı konusu, bakanlık iş müfettişleri tarafından denetlenir.
İşverenler, bu yönetmelik çerçevesinde yer alan işlerde çalıştırılacakların mesleki eğitim belgelerinin bir örneğini özlük dosyalarında bulundurmaları ve istendiğinde yetkili memurlara göstermeleri gerekiyor.
4857 sayılı İş Kanunu’nun mülga 85’inci maddesi kapsamında 31/5/2009 tarihli ve 27244 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalıştırılacak İşçilerin Mesleki Eğitimlerine Dair Tebliğ kapsamında alınan mesleki eğitim belgeleri bu yönetmelik kapsamında da geçerli sayılmaktadır.